Trichotillomanie

Wat is trichotillomanie?

Trichotillomanie is een aandoening waarbij iemand zelf zijn eigen haar uittrekt, meestal van de hoofdhuid, soms van de wimpers en wenkbrauwen.

Bij kinderen is dit vaak onbewust, volwassenen doen dit vaak bewust om zo hun emoties te reguleren. Patiënten met deze aandoening schamen zich en proberen hun eventuele kale plekken te verbergen.

 

Hoe ontstaat het?

Bij oudere kinderen en volwassenen is trichotillomanie vaak dwangmatig. Ze zijn er van bewust dat ze hun haren uittrekken, maar kunnen er toch niet mee stoppen.

Het kan een psychisch probleem zijn. Bij jonge kinderen is tricotillomanie vaak een gewoonte zoals bijvoorbeeld duimzuigen. Ze zijn van deze gewoonte niet bewust. Bij de meeste kinderen gaat deze ziekte vanzelf weer over, zonder verdere behandeling.

‘’Kinderen jonger dan 5 jaar trekken exclusief hoofdhaar uit, maar naarmate het kind ouder wordt nemen het aantal lokalisaties vaak toe. ‘’ (Landuyt, Dierckx, De Nijs & Dieleman, 2016; Franklin, Zagrabbe & Benavides, 2011)

 

Hoe herken ik het?

Bij trichotillomanie zijn er kale plekken op het hoofd te zien en ben je nooit helemaal kaal. Ook is de plek waar jij je haren uittrekt, niet helemaal mooi rond.

 

‘’Toch mag men het niet verwarren met het chronisch haar uittrekken als symptoom van andere stoornissen zoals psychosen, angststoornissen, ontwikkelingsstoornissen en persoonlijkheidsstoornissen. ‘’ (Maris, 2000).

 

Hoe ga je met de patiënt om?

‘’Een patiënt met trichotillomanie zoeken zelden hulp om behandeld te worden. Vaak vermijden ze het zoeken naar een behandeling omdat ze zich schamen en denken dat het een slechte gewoonte is en dat het niet te behandelen is. ‘’ (Grant & Chamberlain, 2016).

Uit het bovengenoemde artikel is gebleken dat het belangrijk is om de aandoening op een professionele wijze te bespreken met de patiënt.

Hoewel de patiënt waarschijnlijk zal ontkennen dat hij/zij deze ziekte heeft, helpt het wel om dit bespreekbaar te maken en de reactie van de patiënt te peilen.

 

Mevrouw Hester van Galen (persoonlijke communicatie, 16 maart 2018) zegt dat ze tijdens hun opleiding tot kapster weinig over de ziekte trichotillomanie leert. Als er klanten binnen haar kapsalon komen met een haarafwijking, stuurt ze deze door naar een huisarts.

 

Mevrouw Hester haar uitspraken komen overeen met de uitkomst van onze enquête (zie figuur 1).

Uit de enquête blijkt dat het grootste gedeelte van de respondenten niet bekend is met de aandoening trichotillomanie, wat volgens mevrouw Hester komt doordat ze tijdens hun opleiding te weinig leren over haarafwijkingen trichotillomanie.

 

Volgens schoonheidsspecialiste Marieke Schreuder en kapster Anita Hop  (persoonlijke communicatie, 13 maart) is tijdens het intercollegiaal overleg naar voren gekomen dat een schoonheidsspecialiste een rustgevende behandeling kan geven, om zo de stress die de patiënt ervaart te verminderen.

Kapster Anita Hop zou een vrouwelijke patiënt met trichotillomanie aanraden om het haar vast te binden, in bijvoorbeeld een staart of knot. Bij een mannelijke patiënt zou ze het aanraden om het haar zo kort mogelijk houden.

 

Zowel de mbo-4 opgeleide uit het interview als uit het intercollegiaal overleg waren nog nooit in contact gekomen met de aandoening trichotilloamie. Dit komt overeen met de uitkomsten van de enquête. (zie figuur 2.)

 

Wat kan de huidtherapeut doen?

Een huidtherapeut die in aanraking komt met de ziekte trichotillomanie, stuurt deze patiënt vaak door naar huisarts. Wanneer het blijkt dat de patiënt ook last heeft van psychische gevolgen, kan de huidtherapeut hem of haar ook doorsturen naar een psycholoog.

Een huidtherapeut zelf, kan niks betekenen voor een patiënt met trichotillomanie.

 

Wat zijn de psychische gevolgen van trichotillomanie?

‘’De aangedane personen ervaren grote psycho-emotionele stress, wat vaak kan leiden tot een vermindering van kwaliteit van leven en secundaire morbiditeit.’’ (Hadshiew, Foitzik, Arck & Paus, 2004; Jaspers, 2008).

Uit dit zelfde artikel is een tabel weergeven met de meest negatieve effecten van haaruitval. Dit waren onder andere; schaamte, boosheid, depressie, frustratie en het verlies van zelfvertrouwen.

 

Literatuurlijst

Franklin, M., Zagrabbe, K. and Benavides, K. (2011). Trichotillomania and its treatment: a review and recommendations. Expert Review of Neurotherapeutics, 11(8), 1165-1174. doi.10.1586/ern.11.93

Grant, J. & Chamberlain, S. (2016). Trichotillomania. American Journal of Psychiatry, 173(9), 868-874. doi: 10.1176/appi.ajp.2016.15111432

 

Hadshiew, I., Foitzik, K., Arck, P. and Paus, R. (2004). Burden of Hair Loss: Stress and the Underestimated Psychosocial Impact of Telogen Effluvium and Androgenetic Alopecia. Journal of Investigative Dermatology, 123(3), 455-457. doi: 10.1111/j.0022-202X.2004.23237.x

 

Jaspers, J. (2008). Overbeharing en kwaliteit van leven. Psychologie & gezondheid, 36(5), 247-248. doi: 10.1007/bf03077512

Landuyt, G., Dierckx, B., De Nijs, P.F.A., & Dieleman, G.C. (2016). Behandelopties bij pediatrische trichotillomanie. Tijdschrift voor psychiatrie, 58(6), 463-470.

 

Maris, K. (2000). Haren uittrekken: wanneer is dit een ernstig probleem?. Psychopraxis, 2(5), 87-90. doi: 10.1007/bf03071856