Folliculitis (barbae)

Wat is het? 
Folliculitis barbae is een chronische, veelvoorkomende huidaandoening die vaak ontstaat als gevolg van het scheren van de baardstreek. Folliculitis betekent ontsteking van de haarzakjes, barbae betekent in de baardstreek. De ontstoken haarzakjes worden ook wel scheerbulten genoemd. Deze aandoening kan als zeer onprettig worden ervaren en komt vooral voor bij mannen met een donkere huidskleur die vaak scheren. (Fitz-Henley, 2010)  Hoewel folliculitis barbae het meest voorkomt bij mannen, kunnen ook vrouwen er last van hebben. (Oakley, 1998) Veel vrouwen scheren zich om cosmetische redenen, waardoor de kans op folliculitis groot is. (Nguyen, Patel, Viola, & Friedman, 2015)

Hoe herken ik het? 

Folliculitis barbae is te herkennen aan rode bultjes en puistjes, vaak is er een haar te zien in de bulten. Uit een enquêteonderzoek met mannen die wel eens last heeft gehad van folliculitis barbae, blijkt dat de klachten die het meest worden ervaren vooral roodheid en jeuk zijn. De resultaten hiervan kun je terug vinden in figuur 1.  Soms worden ook donkere vlekjes of littekens gezien bij patiënten met folliculitis barbae. (Fitz-Henley, 2010) Hoewel uit het enquêteonderzoek blijkt dat geen van de respondenten pijn ervaren, blijkt uit een interview met een kapper dat zijn klanten met folliculitis barbae wel pijn ervaren als klacht.

Hoe ontstaat het? 

Folliculitis barbae wordt veroorzaakt door het scheren van de haren. Afgeschoren haren krijgen een scherpe punt die makkelijk in de huid groeit en een ontsteking kan veroorzaken. Hoe dichter bij de huid de haar wordt afgeschoren, hoe groter de kans dat de haar terug groeit in de huid. Scheermessen met meerdere messen kunnen dit effect geven, doordat zij heel dicht op de huid scheren. (Bridgeman-Shah, 2004)  
 

Overige oorzaken 

De puisten en rode bultjes in de baardstreek kunnen worden gekoloniseerd door bacteriën. Deze kunnen zich vervolgens weer verspreiden, waardoor de folliculitis barbae alleen maar verergert. (Luelmo-Aguilar, Santandreu, 2004) In zeldzame gevallen kan er ook een schimmel ten grondslag liggen aan folliculitis barbae. (Vink, Vergunst, van Leent, 2015). Dit kan worden voorkomen door goede hygiène. 

Hoe ga je met de patiënt om? 

Als je merkt dat een patiënt last heeft van folliculitis barbae kun je de volgende adviezen meegeven. Een goede oplossing tegen folliculitis barbae is minder vaak scheren. Daarbij is het ook belangrijk om niet te dicht op de huid te scheren, trimmen is dan een betere optie. Ook het gebruik van ontharingscrème is ook een betere oplossing dan scheren, omdat de haren na het gebruik van ontharingscrème een minder scherpe punt krijgen.  (Bridgeman-Shah, 2004) 
 
Wat kan de huidtherapeut doen? 
De beste oplossing voor folliculitis barbae is het ontharen door middel van laserbehandelingen. (Bridgeman-Shah, 2004) Voor laserbehandelingen kunnen patiënten met folliculitis barbae terecht bij de huidtherapeut. Uit het enquêteonderzoek  bleek dat van 26 mannen, maar 8 langs de huidtherapeut zouden gaan indien zij last hebben van folliculitis barbae. (zie figuur 2). Naast laser kan een huidtherapeut de haren ook permanent verwijderen door middel van IPL of elektrisch ontharen. Tegen de bultjes en puistjes kan een chemische peeling worden aangebracht die deze verminderen. (Bridgeman-Shah, 2004) 
 

Literatuurlijst
Bridgeman-Shah, S. (2004). The medical and surgical therapy of pseudofolliculitis barbae. Dermatologic Therapy, 17, 158-163. Geraadpleegd op 12 april 2018, van https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15113283 

Fitz-Henley, M. (2010). Hair Disorders in People of Colour. Nederlands tijdschrift voor dermatologie en venereologie, 20(10), 665-669. Geraadpleegd op 6 maart 2018, van http://www.adekusjournal.sr/adekusjournal/data/asset/artikelen_congres_derma_nov.10.pdf#page=77  

Luelmo-Aguilar, J., Santandreu, M.S. (2004). Folliculitis. American Journal of Clinical Dermatology, 5(5), 301-310. DOI: 10.2165/00128071-200405050-00003 

Nguyen, T., Patel, P., Viola, K., & Friedman, A. (2015) Pseudofolliculitis barbae in women: a clinical perspective. British Journal of Dermatology, 173, 279-281. DOI: 10.1111/bjd. 13644 

Oakley, A. (1998). Folliculitis barbae and pseudofolliculitis barbae. Geraadpleegd op 14 maart 2018, van https://www.dermnetnz.org/topics/folliculitis-barbae/ 

Vink, L. Vergunst, C., & Van Leent, E. (2015). Bulten in de baardstreek. Nederlands tijdschrift voor dermatologie en venereologie, 25(6), 323-325. Geraadpleegd op 6 maart 2018, van http://www.nvdv.nl/wp-content/uploads/2015/09/Bulten-in-de-baardstreek-L.-Vink-NTvDV-2015-06.pdf